ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ με εφαρμογές ήπιου ΤΑΙ ΤΣΙ &ΤΣΙ ΓΚΟΝΓΚ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ και την ΠΡΟΛΗΨΗ

 

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ με εφαρμογές ήπιου ΤΑΙ ΤΣΙ &ΤΣΙ ΓΚΟΝΓΚ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ και την ΠΡΟΛΗΨΗ

Δεχόμαστε εγγραφές σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς! 

Κάθε Δευτέρα και Παρασκευή 18.00-19.00 στη σχολή μας, 28ης Οκτωβρίου 311 στη Ξάνθη

Τι ακριβώς περιλαμβάνει?

Θεραπευτική και λειτουργική άσκηση με ήπια ένταση και προσαρμοσμένο ασκησιολόγιο για την αντιμετώπιση διαταραχών της υγείας που οφείλονται σε διάφορες αιτίες. Μία κακή στάση στο χώρο εργασίας, ένα ατύχημα ή τραυματισμός που διαταράσσει και επηρεάζει ανασταλτικά την καθημερινή μας λειτουργική ικανότητα. Χρόνιες ασθένεις, καρδιαγγειακά προβλήματα (υπέρταση κ.α.) μυοσκελετικά προβλήματα, προβλήματα περιορισμού κίνησης κάτω και άνω άκρων ή και αυτοάνοσα τα οποία έχουν ανάκγη συμπληρωματικής θεραπείας και άσκησης για καλύτερα αποτελέσματα θεραπείας.    

Το ιδιαίτερα αγαπητό αυτό πρόγραμμα περιλαμβάνει ένα προσαρμοσμένο ασκησιολόγιο ήπιας έντασης με αναπνευστικές τεχνικές, ορθοσωμικές ρουτίνες και εξειδικευμένες ασκήσεις για την αντιμετώπιση χρόνιου πόνου μέσης-αυχένα-πλάτης, την ενίσχυση της ισορροπίας, την βελτίωση της ποιότητας του ύπνου κλπ. Η μέθοδος που εφαρμόζεται διαφοροποιείται ανάλογα με την δυνατότητα του ασκούμενου σε ατομικό και ομαδικό επίπεπεδο ώστε να δίνεται η δυνατότητα ανατροφοδότησης σε κάθε περίπτωση.

Εκτός των αποτελεσμάτων στη γενικότερη υγεία το πρόγραμμα επιδρά θετικά στην ψυχολογία του ασκούμενου,ο οποίος χωρίς το άγχος και τη πίεση της επίδοσης απολάμβάνει την άσκηση του σε ένα χαλαρό και ευχάριστο περιβάλλον κοντά σε άλλους συνασκούμενους. Η κοινωνικοποίηση και η ανταλλαγή εμπειριών αποτελούν σημαντικό παράγοντα που βελτιστοποιεί την λειτουργική κατάσταση των ασκούμενων.

Ένα πρόγραμμα που λειτουργεί από το 2017, επιστημονικά τεκμηριωμένο με ασκησιολόγιο για όλους όσους επιθυμούν να ενισχύσουν ολιστικά την υγεία τους με την βελτίωση των παραγόντων της ποιότητας ζωής. 

Ένα πρόγραμμα για την καλύτερη διαχείριση της καθημερινότητας, την γενική ενδυνάμωση και βελτιώση της ευκινησίας.

Σε ποιούς απευθύνεται και πότε μπορώ να ακολουθήσω ένα τέτοιο πρόγραμμα? 

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ενσωματώνει τη λειτουργική άσκηση καθώς είναι ευέλικτη και μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες και το επίπεδο φυσικής κατάστασης κάθε ατόμου. 

Πρόληψη- Μην ξεχνάμε ότι δεν χρειάζεται να εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα στην υγεία μας για να αναζητήσουμε την άσκηση. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε για να ενδυναμώσει, να ισορροπήσει και να ενισχύσει το αναοσοποιητικό σύστημα του ασκούμενου ολιστικά. Η επιλογή του προγράμματος ικανοποιεί τον ασκούμενο που ανανζητά μία ολιστική προσέγγιση στην άσκηση του.

Συμπληρωματική θεραπευτική άσκηση - Η δομή και η μεθοδολογία του το καθιστά κατάλληλο για ένα ευρύ φάσμα ατόμων των οποίων η υγεία έχει διαταραχτεί λόγω κάποιας ασθένειας ή κάποιου κινητικού περιορισμού λόγω κάποιου τραυματισμού ή μιας επέμβασης. 

Προτείνεται μετά από τα πρώτα στάδια της αποκατάστασης που έχουν πραγματοποιηθεί σε σχετικές δομές ως μία συμπληρωματική μέθοδο η οποία επιταχύνει την ίαση και την λειτουργικότητα ενώ βελτιώνει την ποιότητα ζωής και τη ποιότητα ύπνου. 

Τρίτη ηλικία: Λόγω της προσαρμοσμένης μεθοδολογίας και του ειδικού ασκησιολογίου ήπιας έντασης απευθύνεται και σε άτομα άνω των 70 ετών που θέλουν να ενισχύσουν την καθημερινή λειτουργικότητα τους.

Τα οφέλη της λειτουργικής άσκησης

Η λειτουργική άσκηση αναφέρεται σε μια μορφή εκγύμνασης που στοχεύει στη βελτίωση της λειτουργικότητας του σώματος μέσω κινήσεων που αναπαριστούν τις φυσικές δραστηριότητες της καθημερινότητας. Αντί να επικεντρώνεται σε απομονωμένες ασκήσεις για μεμονωμένες μυϊκές ομάδες, η λειτουργική άσκηση ενσωματώνει πολυαρθρικές κινήσεις που ενεργοποιούν διάφορες μυϊκές ομάδες ταυτόχρονα, προάγοντας τη συνολική μυϊκή ισχύ και ευλυγισία.

Οφέλη της λειτουργικής άσκησης:

• Βελτίωση της εκτέλεσης καθημερινών κινήσεων: Ενισχύει τη δυνατότητα εκτέλεσης δραστηριοτήτων όπως η ανύψωση και η μετακίνηση αντικειμένων με ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
• Αύξηση της ισορροπίας και του συντονισμού: Προάγει τη σταθερότητα του σώματος και μειώνει την πιθανότητα τραυματισμών, ιδίως σε ηλικιωμένα άτομα.
• Ενίσχυση της μυϊκής δύναμης και αντοχής: Συμβάλλει στην αύξηση της μυϊκής απόδοσης χωρίς να προκαλεί υπερβολική καταπόνηση των αρθρώσεων.
• Πρόληψη τραυματισμών: Ενδυναμώνει τον κορμό και ενισχύει την αρθρική σταθερότητα, μειώνοντας την πιθανότητα τραυματισμών.
• Αύξηση του μεταβολισμού και της λειτουργικής ικανότητας: Ενσωματώνει κινήσεις που ενισχύουν τον μεταβολισμό και συμβάλλουν στη συνολική βελτίωση της φυσικής κατάστασης και λειτουργικής ικανότητας.

Επικοιμωνήστε με την

Υπεύθυνη του τμήματος:

Έμη Χατζηπαναγιώτη, Καθ. Φυσικής Αγωγής, γυμνάστρια αποκατάστασης, MSc. ΥΔ (PhdC)

Κέντρο Tai Chi Chuan 'Yang Sheng' Ξάνθη, 'Αυθεντικό Yang Style'

Πολιτιστικός & Επιστημονικός Σύλλογος 'Η τέχνη του Ζην'

Πιστοποιημένη δασκάλα & προπονήτρια Tai Chi Chuan, 5ο Duan

Διεθνής διαιτητής Τάι Τσι Τσουάν -

Μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Τάι Τσι Τσουάν Ταϊβάν (WTTCF)

 

Ται Τσι Τσουάν - Η επίδραση στην ισορροπία, την αερόβια ικανότητα και η αποτελεσματικότητα στην προπόνηση της ιδιοδεκτικότητας

 

Tai Chi Chuan για ισορροπία και βελτίωση της αερόβιας ικανότητας

Η επίδραση στην ισορροπία και η αποτελεσματικότητα στην προπόνηση της ιδιοδεκτικότητας

Το TC αποτελεί μία εξαιρετική πρακτική για την βελτίωση της νευρομυϊκής συναρμογής και τον συντονισμό καθώς πολλοί δραστικοί παράγοντες: η ακολουθία των κινήσεων, η χρονική διάρκεια εκτέλεσης και η ενεργοποίηση διαφορετικών μυϊκών ομάδων, το καθιστούν αποτελεσματικό στον έλεγχο της στάσης του σώματος και στην καλύτερη αίσθηση της θέσης του μέσα στο χώρο.

 Η επιστημονική έρευνα υποστηρίζει τα δεδομένα

    Η ισορροπία αποτελεί μία από τις παραμέτρους που συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας κάθε ατόμου. Συνδέεται με ποικίλους παράγοντες που επηρεάζουν την αυτοπεποίθηση και επάγουν τον φόβο της πτώσης, όχι μόνο στους ηλικιωμένους, αλλά και στους νεότερους. Οι τελευταίοι χρειάζεται να βελτιώσουν την ισορροπία τους – είτε στατική είτε δυναμική – στο πλαίσιο της απόδοσής τους και της λειτουργικής φυσικής τους κατάστασης σε διάφορα αθλήματα. Η βελτίωση της ποιότητας ζωής εξαρτάται από τους μηχανισμούς που υποστηρίζουν την αίσθηση της βαρύτητας ως βασικό συστατικό της ισορροπίας. Η ισορροπία αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για μια ικανοποιητική ζωή, καθώς πολλά άλλα στοιχεία και προγράμματα δημόσιας υγείας ενσωματώνουν ασκήσεις ισορροπίας για την απόκτηση των ευεργετικών τους αποτελεσμάτων.

 

    Η εξάσκηση στο Τάι Τσι φαίνεται να βελτιώνει την ισορροπία και να μειώνει τον αριθμό των πτώσεων, επιδρώντας θετικά σε βιοϊατρικούς και ψυχοκοινωνικούς δείκτες ευθραυστότητας (Wolf, S.L. et al., 1996). Μελέτη ανάλυσης βάδισης, η οποία συνέκρινε έμπειρους ασκούμενους του Τάι Τσι με άτομα που ασκούνται μέσω απλού βαδίσματος, έδειξε υψηλότερα επίπεδα ενεργοποίησης των μυών του γονάτου και συγχρονισμένης συστολής των μυών στην πρώτη ομάδα (Tseng et al., 2007). Οι ασκούμενοι που εξασκούν το Τάι Τσι εντατικά έχουν επιδείξει πιο αποτελεσματική ανταπόκριση στην επανάκτηση της ισορροπίας λόγω βελτιωμένης νευρομυϊκής απόκρισης της άρθρωσης του αστραγάλου, καλύτερου νευρομυϊκού συντονισμού και ενισχυμένης αίσθησης ισορροπίας (S.K. Gatts et al., 2007). Επιπλέον, οι ασκούμενοι του Τάι Τσι ανέφεραν ανώτερη απόδοση τόσο σε κλινικές όσο και σε εργαστηριακές δοκιμές σε σύγκριση με μη ασκούμενους, ενώ η αυξημένη εμπειρία στο Τάι Τσι συσχετίστηκε με βελτίωση στον έλεγχο της στάσης του σώματος (Mak et al., 2003). Η διατήρηση της ισορροπίας επιτεύχθηκε μέσω καλύτερου συντονισμού του βηματισμού των ασκούμενων, ιδιαίτερα κατά την έναρξη του πρώτου βήματος, όπου ο κίνδυνος απώλειας ισορροπίας ή παρεμπόδισης λόγω πιθανής παραπατήματος είναι μεγαλύτερος (C.J. Hass et al., 2004).

    Μια μελέτη των Wu G.E. & Keyes L.M. (2004) αξιολόγησε την επίδραση ενός 15-εβδομαδιαίου προγράμματος τηλε-άσκησης βασισμένου στο Τάι Τσι, το οποίο πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης, στην ισορροπία και στον φόβο πτώσης ηλικιωμένων συμμετεχόντων. Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική βελτίωση 18% στη βαθμολογία του φόβου πτώσης, αύξηση 43% στον χρόνο διατήρησης ισορροπίας σε στάση στο ένα πόδι, βελτίωση 21% στον χρόνο εκτέλεσης της δοκιμασίας (Up-and-Go) και θετικό αποτέλεσμα (>8%) στη μείωση της ταλάντωσης του σώματος σε στατική θέση. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα αυτό έδειξαν ενδιαφέρον να συνεχίσουν την τηλε-άσκηση, αποδεχόμενοι τη φύση της προτεινόμενης δραστηριότητας.

    Ως ένας πολυδιάστατος μηχανισμός, η προπόνηση στο Τάι Τσι επηρεάζει την ισορροπία μέσω των χαρακτηριστικών της φυσιολογίας της άσκησης, τα οποία σχετίζονται με την εκτέλεση μέτριας έντασης κινήσεων. Η ενεργοποίηση διαφορετικών μυϊκών ομάδων, η ακολουθία των κινήσεων, η διάρκεια, καθώς και η εκγύμναση τόσο του σώματος όσο και του νου ενδέχεται να έχουν θετική επίδραση στον έλεγχο της στάσης του σώματος και στην καλύτερη αίσθηση της θέσης του στον χώρο.

Παρόμοια ευρήματα προέκυψαν από την αξιολόγηση της φυσικής λειτουργικότητας των κάτω άκρων, υποδηλώνοντας βελτίωση στη μυϊκή ισχύ των κάτω άκρων. Συνδυάζοντας τα αποτελέσματα και των δύο αυτών παραγόντων, η μελέτη του Li F. et al. (2004) υπέδειξε ότι η βελτίωση της λειτουργικής ισορροπίας ενδέχεται επίσης να επηρεάζει θετικά τα ποσοστά πτώσεων στους ηλικιωμένους.

    Πιο συγκεκριμένα, αναλύοντας τα βιομηχανικά χαρακτηριστικά της πρακτικής του Τάι Τσι (στυλ Yang) σε υγιή άτομα, κυρίως όσον αφορά την τεχνική "ριζώματος" (rooting), η οποία αναφέρεται στις παραμέτρους επαφής του ποδιού με το έδαφος, η μελέτη των Wu et al. (2005) αποκάλυψε ότι, δεδομένου ότι η ταχύτητα βάδισης στις μορφές του Τάι Τσι θεωρείται μέτρια προς αργή σε σύγκριση με τη φυσιολογική βάδιση, η μετατόπιση του βάρους και η διάταξη του σώματος κατά τη διάρκεια της προπόνησης συνεπάγονται καλύτερο έλεγχο της στάσης και του σώματος κατά τη βάδιση στο Τάι Τσι, γεγονός που μπορεί να αποδοθεί ως επίδραση στη δυναμική ισορροπία.

    Εργαστηριακές μελέτες δείχνουν ότι το Τάι Τσι ενισχύει τη μυϊκή ισχύ των κάτω άκρων, ειδικότερα των γονάτων και των αστραγάλων, υποστηρίζοντας έτσι τον έλεγχο της στάσης του σώματος (Ge Wu et al., 2008). Επιπλέον, έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το Τάι Τσι βελτιώνει παραμέτρους ιδιοδεκτικότητας, οι οποίες συμβάλλουν στην ενίσχυση της ισορροπίας. Σύμφωνα με τη μελέτη των Guo, L. Y. et al. (2014), η οποία συνέκρινε είκοσι πέντε συμμετέχοντες χωρισμένους σε δύο ομάδες – δεκαέξι ασκούμενους στο Τάι Τσι, διαχωρισμένους βάσει του επιπέδου εμπειρίας τους, και εννέα άτομα στην ομάδα ελέγχου – τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ομάδα του Τάι Τσι ανέφερε βελτιωμένη ικανότητα ισορροπίας, με 44% καλύτερη διακύμανση στη μέση-πλάγια κατεύθυνση και 53% βελτίωση στη διακύμανση στην πρόσθιο-οπίσθια κατεύθυνση.

    Διερευνώντας την επίδραση της μακροχρόνιας εξάσκησης στο Τάι Τσι στην ισορροπία της στάσης και το αντανακλαστικό Η (H-reflex) σε παρόμοια μελέτη (Guan H. et al., 2011), υποστηρίχθηκε ότι η διαρκής εξάσκηση στο Τάι Τσι έχει θετική επιρροή και μπορεί να προκαλέσει προσαρμογές στη ρύθμιση των αντανακλαστικών με την πάροδο του χρόνου. Στη μελέτη συμμετείχαν δεκαέξι υγιείς ενήλικες, χωρισμένοι σε δύο ομάδες: οκτώ έμπειροι και οκτώ αρχάριοι ασκούμενοι στο Τάι Τσι, καθώς και μία ομάδα ελέγχου. Οι αξιολογήσεις υπό τέσσερις διαφορετικές συνθήκες έδειξαν επίσης σημαντική μείωση της ταλάντωσης μεταξύ των ομάδων του Τάι Τσι σε όλες τις συνθήκες σε σύγκριση με τα άτομα της ομάδας ελέγχου.

  Σε έρευνα που πραγματοποιήσαμε στο Τ.Ε.Φ.Α.Α του Δ.Π.Θ. ( Chatzipanagioti V. et. al, 2024) σχετικά με τα αποτελέσματα της εφαρμογής ενός μικτού προπονητικού προγράμματος δια ζώσης και διαδικτυακής σύγχρονης εκπαίδευσης στο Τάι Τσι Τσουάν Yang στυλ στην δυναμική ισορροπία, την λειτουργικότητα των κάτω άκρων και την αερόβια ικανότητα υγιών ενήλικων ασκούμενων, διαπιστώθηκε σημαντική επίδραση στη δυναμική ισορροπία και βελτίωση της ασυμμετρίας ανάμεσα στα δύο κάτω άκρα μεταξύ των αρχικών και τελικών μετρήσεων. Και οι δύο πειραματικές ομάδες βελτίωσαν σημαντικά την δυναμική ισορροπία σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, ενώ οι αρχάριοι παρουσίασαν μεγαλύτερη βελτίωση σε σχέση με την ομάδα των έμπειρων ασκούμενων. 

    Το παρεμβατικού πρόγραμμα Τάι Τσι βελτίωσε επιπλέον την λειτουργικότητα των κάτω άκρων. Συνδυάζοντας τα αποτελέσματα και των δύο παραγόντων, η μελέτη του Li F. et al. (2004) υπέδειξε ότι η βελτίωση της λειτουργικής ισορροπίας ενδέχεται επίσης να επηρεάζει θετικά τα ποσοστά πτώσεων στους ηλικιωμένους. 

    Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης έδειξαν, επίσης, ότι η άσκηση στο Τάι Τσι φαίνεται να αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο για τη βελτίωση της αερόβιας ικανότητας στους ενήλικες καθώς αυτό το είδος της άσκησης θεωρείται αερόβια προπόνηση.

    Επιπλέον, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης και τον σχεδιασμό της έρευνας, η προπόνηση στο Τάι Τσι περιλάμβανε επαναλαμβανόμενες μετατοπίσεις βάρους, περιστροφές του κορμού, λεπτές μυϊκές προσαρμογές και στάσεις στο ένα πόδι, όλα εκ των οποίων επηρεάζουν τον έλεγχο της στάσης, τη σταθερότητα και την ευλυγισία των κάτω άκρων έναντι εξωτερικών ερεθισμάτων. Συνεπώς, η δυναμική ισορροπία συνδέεται με αυτές τις προσαρμογές (Gómez-Campos, R., 2023; Tse S.K. et al., 1992).

Τάι Τσι Τσουάν και αερόβια ικανότητα

    Σχετικά με την επίδραση του Τάι Τσι στην αερόβια ικανότητα η μελέτη των Hartman et al. (2000), η οποία εξέτασε την επίδραση της προπόνησης Τάι Τσι σε ηλικιωμένα άτομα με οστεοαρθρίτιδα γονάτου, ανέφερε ότι περίπου μία ώρα εξάσκησης στο Τάι Τσι είναι συγκρίσιμη, ως προς την ένταση της άσκησης, με τη βάδιση 6 χιλιομέτρων. Καταγράφηκε βελτίωση της αντοχής, με την πειραματική ομάδα να σημειώνει σημαντικά καλύτερες επιδόσεις σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, η οποία υποβλήθηκε μόνο σε φυσικοθεραπεία.

 Ο Lan Ching et al. (2008) ανέφεραν ότι το Τάι Τσι, στυλ Yang, αποτελεί μια αερόβια άσκηση μέτριας έντασης, η οποία είναι ευεργετική για τη συνολική λειτουργικότητα των ασκούμενων. Σύμφωνα με τη μελέτη των Lan C. et al. (2004), καταγράφηκαν βελτιώσεις σε παραμέτρους καρδιοαναπνευστικών αποκρίσεων κατά την άσκηση, όπως η αερόβια ικανότητα και η αποδοτικότητα του αναπνευστικού συστήματος, μεταξύ των ασκούμενων στο Τάι Τσι και το Τσιγκόνγκ, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Η άσκηση στο Τάι Τσι φάνηκε να προσφέρει καλύτερα προπονητικά αποτελέσματα από το Τσιγκόνγκ, ενώ το τελευταίο βελτίωσε την αποδοτικότητα της αναπνοής μέσω της αυξημένης πρόσληψης οξυγόνου, λόγω της τεχνικής διαφραγματικής αναπνοής. Επιπλέον, η μελέτη των Zhuo D. και συνεργατών (1984) διαπίστωσε ότι η εκτέλεση μιας εκτεταμένης μεγάλης φόρμας Τάι Τσι αντιστοιχεί σε ενεργειακό κόστος 4,1 METs, με μέσες τιμές κατανάλωσης οξυγόνου (VO₂) 1,03 L/min ή 14,5 mL/kg/min. Η συγκεκριμένη μελέτη εξέτασε τις φυσιολογικές απαιτήσεις αυτής της μορφής άσκησης. Συγκεκριμένα, έντεκα υγιείς άνδρες, με μέσο όρο ηλικίας 28,4 έτη, αξιολογήθηκαν ως προς την κατανάλωση οξυγόνου και τις σχετικές μεταβολικές παραμέτρους, τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση κατά την εκτέλεση της εκτεταμένης μορφής του Τάι Τσι Τσουάν, στυλ Yang. Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν ότι η εκτεταμένη μορφή του Τάι Τσι μπορεί να ταξινομηθεί ως άσκηση μέτριας έντασης, με ένταση που δεν υπερβαίνει το 50% της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου ενός ατόμου.

Οι μηχανισμοί της ισορροπίας και το Τάι Τσι Τσουάν

To TCC επιδρά στην ισορροπία με τους εξής μηχανισμούς:

 α) μυοσκελετικά καθώς ενδυναμώνει με τη χρήση του βάρους του σώματος.

Η ευθυτενής στάση του σώματος με έμφαση στην ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης, η ‘προέκταση’ του κεφαλιού προς τα πάνω ‘σαν να πιέζει το ταβάνι’ και η ορθοσωμία του κορμού εξασφαλίζουν μία πιο σταθερή βάση ισορροπίας. Η συνεχής μεταφορά του βάρους του σώματος από το ένα πόδι στο άλλο, Η εναλλαγή σε μονοποδική στάση, η αίσθηση του ‘γεμίσματος’ και ‘αδειάσματος’ στην κίνηση μετάβασης ενισχύει την δυναμική στατική ισορροπία ενδυναμώνει τα κάτω άκρα.

Εργαστηριακές έρευνες στο TC απέδειξαν ότι οι ασκούμενοι βρίσκονται περισσότερα συχνά στην μονοποδική στήριξη και συνεπώς παρουσιάζουν βελτιωμένη δύναμη των κάτω άκρων τους, ιδιαίτερα του γόνατος και της ποδοκνημικής. Η έρευνα των Ge Wu et.al  (Ge Wu, 2008) εξέτασε την κινητικότητα των αρθρώσεων των κάτω άκρων κατά τη διάρκεια του βαδίσματος του TC σε σύγκριση με αυτή του απλού βήματος βάδισης σε δύο ομάδες υγιών νέων και ηλικιωμένων ασκούμενων. Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες. Στη τεχνική του βαδίσματος του TC σημειώθηκαν σημαντικά μικρότερα μέγιστα θλιπτικά φορτία, μεγαλύτερα διατμητικά φορτία στον αστράγαλο, το γόνατο και το ισχίο και μεγαλύτερες μέγιστες ροπές στα γόνατο και το ισχίο. Η ομάδα των ηλικιωμένων παρουσίασε σημαντικές διαφορές με τα διατμητικά φορτία να είναι μειωμένα και στις τρεις αρθρώσεις.

Οι Wu et. al, (Wu, 2004) υποστηρίζουν ότι το βήμα του TC είναι 7-9 φορές πιο αργό ενώ παρουσιάζει 2-4 φορές λιγότερη δύναμη κρούσης στην επαφή του ποδιού με το έδαφος από το απλό βηματισμό. (Mao et al, 2006b; Wu and Hitt, 2005)

 β) με την αισθητηριακή αντίληψη

Η αργή κίνηση σε ροή και η ακολουθία των στοιχείων μιας φόρμας βελτιώνει την αντιληπτική ικανότητα του ασκούμενου στη ταχύτητα και τη δυναμική του. Η οξυμένη εστίαση της προσοχής και η παρατηρητική ικανότητα των ασκουμένων στο περιβάλλοντα χώρο και της κίνησης τους μέσα σε αυτό, συντελεί στην καλύτερη ισορροπία. Οι αλλαγές της κατεύθυνσης και η σύνθετη κίνηση σε διάφορα επίπεδα και άξονες βελτιώνουν την ιδιοδεκτικότητα και την σταθερότητα των αρθρώσεων. Έρευνες υποστηρίζουν ότι οι ασκούμενοι του TC έχουν καλύτερη αίσθηση της κινητικότητας των αρθρώσεων των κάτω άκρων και μεγαλύτερη ευαισθησία στην αντίληψη λεπτών κινήσεων αυτών.

Οι Siu Ming Fong et al (Siu Ming Fong, 2006) εξέτασαν εργαστηριακά την επίδραση της βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας άσκησης στο TC την αισθητήριο-κινητική ικανότητα και την ισορροπία υγιών πληθυσμών. Δείγμα ήταν 3 ομάδες των 16 ατόμων έκαστη. Μία ομάδα με εμπειρία 3 μηνών, μία με εμπειρία 1-3 ετών και μία ομάδα ελέγχου χωρίς εμπειρία. Συγκρίθηκαν: α) η μυϊκή αντανακλαστική τάση των κάτω άκρων (δικέφαλου μηριαίου και γαστροκνημίου), β) το σφάλμα στη γωνία επανατοποθέτησης της άρθρωσης του γόνατος και γ) η επίδοση της ισορροπίας σε ασταθή επιφάνεια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η ομάδα με τη μεγαλύτερη εμπειρία είχαν σημαντικά πιο ταχύ αντανακλαστικό χρόνο αντίδρασης στους μύες των κάτω άκρων από την ομάδα μικρότερης εμπειρίας καθώς και καλύτερη αίσθηση της άρθρωσης του γόνατος, το οποίο μπορεί να μεταφραστεί ως βελτίωση της δυναμικής στατικής ισορροπίας.

Το TC ενεργοποιεί διαφορετικούς μηχανισμούς των παραγόντων που επηρεάζουν την ισορροπία απ’ ότι οι παραδοσιακές τεχνικές αποκατάστασης και βελτιώνει την αισθητηριακή οργάνωση. Οι ασκούμενοι παρουσιάζουν καλύτερη αντίδραση αλλά και δυνατότητα διατήρησης της στάσης τους σε συνθήκες ανατροπής της ισορροπίας ή παρεμπόδισης αυτής.

γ) με την νευρομυϊκή συνέργεια

Το TC ενισχύει τον νευρομυϊκό συντονισμό και βελτιώνει την δυναμική ισορροπία. Έρευνες έδειξαν ότι σε ασταθείς συνθήκες ισορροπίας, όπως πχ. η βάδιση σε γλιστερό υγρό έδαφος, οι ασκούμενοι που κάνουν εντατικά TC έδειξαν πιο αποτελεσματική αντίδραση στην ανάκτηση της ισορροπίας λόγω μιας βελτιωμένης νευρομυϊκής αντίδρασης της άρθρωσης του αστραγάλου, του καλύτερου νευρομυϊκού συντονισμού και της καλύτερης αίσθησης διατήρησης της ισορροπίας (S.K. Gatts et al, 2007). O καλύτερος συντονισμός των ασκούμενων του TC στη βάδιση, ειδικά στο στάδιο έναρξης του πρώτου βήματος όπου υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα διατάραξης ή εμπόδιση της ισορροπίας εξαιτίας πιθανού παραπατήματος, εξασφαλίζει την διατήρηση της ισορροπίας (C.J. Hass et al, 2004).

δ) με τον γνωστικό μηχανισμό

Η ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας εξηγείται από την φύση της άσκησης η οποία χαρακτηρίζεται ως άσκηση νους-σώματος. Οι αλλαγές κατεύθυνσης, οι συντονισμένες κινήσεις των χεριών και των ποδιών, η απομνημόνευση των στοιχείων και ρουτινών μιας φόρμας, ο ρυθμός της αναπνοής, η αντίληψη της στάσης του σώματος, οι διαλογιστικές πρακτικές και η τεχνική της νοερής απεικόνισης  αποτελούν διαστάσεις της γνωστικής λειτουργίας.

Το TC ενισχύει την αίσθηση της ενέργειας του ‘ριζώματος’ με την γη, μία έκφραση που στην ορολογία της άσκησης ονομάζεται Sung. Ο άνθρωπος που φοβάται την πτώση λόγω προηγούμενης εμπειρίας παρουσιάζει μία σφιχτή σωματική εικόνα, ρηχή αναπνοή και μία διερευνητική προστατευτική βάδιση. Η αίσθηση επαφής με τη γη λείπει καθώς και η αίσθηση του σώματος μέσα στο ευρύτερο περιβάλλον. Ασκούμενοι σε προγράμματα TC εξασκούν την νοερή εικόνα δημιουργίας ριζώματος, όπως οι ρίζες ενός δέντρου με συνέπεια να μειώνεται ο φόβος της πτώσης, η αγωνία και το άγχος. Αυτό χαρίζει αυτοπεποίθηση και βοηθάει τον ασκούμενο να ανακτά καλύτερο έλεγχο της στάσης του σώματος του. 

Τελικά 

    Τα οργανωμένα και σωστά δομημένα προγράμματα άσκησης στο Τάι Τσι Τσουάν είναι αποτελεσματικά.  Θα μπορούσαν να ενσωματωθούν ως δράσεις μαζικής άκσησης, πρόληψης και προαγωγής της υγείας σε δημόσιες δομές ενώ η δυνατότητα προσαρμογής των προγραμμάτων Τάι Τσι ως συμπεριληπτική άσκηση ενισχύουν την ευρύτερη αποδοχή τους. Η ανάγκη έμπειρων και καταρτισμένων εκπαιδευτών Τάι Τσι είναι απαραίτητη για την ασφαλή εφαρμογή των προγραμμάτων αυτών. Η ευκολία στις συνθήκες και τα περιβάλλοντα της εξάσκησης και η δυνατότητα άσκησης στη φύση καθιστούν το Τάι Τσι Τσουάν ως ένα ολοένα πιο δημοφιλές και αγαπητό σύστημα που συναντάται και στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Μέσα από τη σωστή πληροφόρηση, ο ασκούμενος μπορεί να αναζητήσει την κατάλληλη δομή και τον εκπαιδευτή Τάι Τσι Τσουάν ώστε να ξεκινήσει την άσκηση του με σωστές προϋποθέσεις.

    Η παγκόσμια κοινότητα των ειδικών στο Τάι Τσι Τσουάν και η επιστημονική έρευνα που το συνοδεύει σε πολλά Πανεπιστήμια και ερευνητικά Ινστιτούτα στο κόσμο, το χαρακτηρίζουν ως ένα ασφαλές σύστημα άσκησης που επιδρά ολιστικά σε πλήθος παράγοντες της υγείας του σύγχρονου ανθρώπου βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής του. Η επιστημονική έρευνα υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα  των προγραμμάτων Τάι Τσι Τσουάν με ένα μεγάλο αριθμό μελετών που συνεχώς εμπλουτίζουν την γνώση για τα αποτελέσματα στην υγεία των ασκούμενων. Προτείνουμε επίσης οι παρεμβάσεις στην έρευνα να σχεδιάζονται για τουλάχιστον 12 εβδομάδες προκειμένου να έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε παράγοντες που σχετίζονται με τη λειτουργική ικανότητα των ασκούμενων.

 .........

Έμη Χατζηπαναγιώτη, καθ. Φυσικής Αγωγής, MSc.γυμνάστρια αποκατάστασης

Πιστοποιημένη δασκάλα και προπονήτρια Τάι Τσι Τσουάν, Διεθνής διαιτητής, Παγκόσμια Ομοσπονδία Τάι Τσι Τσουάν Τάϊβαν, (W.T.C.C Federation Taiwan)

Υποψήφια διδάκτωρ, Εργαστήριο Αποκατάστασης, Τ.Ε.Φ.Α.Α , Δ.Π.Θ.